20 szkodliwych substancji w kosmetykach, których lepiej unikać – część 2
Jeśli nie miałeś okazji przeczytać części 1 naszego artykułu o szkodliwych substancjach w kosmetykach, możesz to zrobić klikając na link na dole ninejszej listy. Tymczasem zapraszamy do lektury części 2.
11. Parabeny
Są to związki chemiczne będące estamiy kwasu hydroksybenzoesowego. Mają różne grupy alkilowe. Stosowane są zarówno w przemyśle kosmetycznym, farmaceutycznym, jak i spożywczym jako konserwanty chroniące przed pleśnią czy bakteriami. Cenione są również dlatego, że nie zmieniają żadnych cech produktów. Znajdują się przede wszystkim w kosmetykach mokrych, a więc kremach do twarzy, balsamach, olejkach czy błyszczykach. Mogą również pojawiać się w perfumach i dezodorantach.
Szkodliwość
Nie wszystkie parabeny są szkodliwe. U niektórych szkodliwości jeszcze nie oceniono. Kontrowersje wokół tych substancji pojawiły się po tym jak wykryto je w znacznych ilościach u pacjentek z rakiem piersi. Uważa się, że mogą powodować też reakcje alergiczne i zakłócać działanie niektórych hormonów.
Inne nazwy
Nazwy parabenów pochodzą od ich grup alkilowych czyli np. metyloparaben, etyloparaben czy propyloparaben. Jednak każda z tych substancji ma także inne nazwy. Poza tym w składach kosmetyków można znaleźć takie nazwy jak: Glutaraldehyde,Phenol, Phenyl Mercuric Acetale, Benzetonium Chloride czyHexamidine-Diisethionate. Dalsze informacje na Wikipedia.
12. Parafina
Kojarzy się głównie z produkcją świec, jednak wykorzystywany jest również w przemyśle kosmetycznym. To bezbarwny olej mineralny, otrzymywany podczas destylacji ropy naftowej. Jest mało reaktywna chemicznie, co powoduje jej stabilność i trwałość. Z tego względu wykorzystywana jest do produkcji kremów, emulsji, balsamów, ale także szminek i oliwek do ciała. Wykazuje właściwości natłuszczające i nawilżające.
Szkodliwość
Parafina może gromadzić się w organizmie, blokować pory i utrudniać oddychanie skóry. Na dłuższą metę może wysuszać skórę. Kosmetyków z parafiną nie powinny stosować osoby mające problemy skórne takie jak łuszczyca lub AZS, a także osoby ze skórą naturalnie tłustą.
Inne nazwy
Parafina może występować w składach kosmetyków również jako Pafaffinum Liquidum, Dimethicones, Wosk mikrokrystaliczny, olej mineralny lub parafinowy czy też np. ozonetan i wiele więcej. Link do Wikipedii.
13. Pochodne PEG/glikole polietylenowe
Te substancje chemiczne są używane w kosmetykach jako emulgatory i tensydy. Do ich wytwarzania używany jest silnie toksyczny gaz – etylenoksyd. Stosowane są w produkcji szamponów, mydeł i różnych innych kosmetyków.
Szkodliwość
Mogą być rakotwórcze i odpowiadać za uszkadzanie struktury genetycznej komórek. Ponadto wnikają w skórę, czyniąc ją przepuszczalną dla innych szkodliwych substancji. Mogą podrażniać zarówno skórę jak i oczy. Negatywnie działają też na układ odpornościowy.
Inne nazwy
Inne nazwy tych substancji to m. in. Polyethylene glycols, kopolimer, poliglikol, polisorbat i ceteth. Tekst na Wikipedia.
14. Fenoksyetanol
Miał być bezpieczniejszą alternatywą dla parabenów. Jednak nią nie jest. To organiczny związek z grupy eterów, w formie cieczy o mocnym, kwiatowym zapachu. Jest stosowany jako konserwant przedłużający czas przydatności kosmetyku do użycia. Używa się go do produkcji kosmetyków dla małych dzieci, a szczególnie kremów na odparzenia. Jest też składnikiem kosmetyków dla mam i kobiet w ciąży. Do kosmetyków dodawany jest związek syntetyczny, ale występuje także naturalnie w zielonej herbacie.
Szkodliwość
Liczne badania wykazały, że związek ten może być szkodliwy dla mózgu i układu nerwowego. Może powodować nawet wyłączenie ośrodkowego układu nerwowego, wymioty i kontaktowe zapalenie skóry. Tak szkodliwe działanie występuje głównie po połknięciu. Fenoksyetanol może jednak powodować też alergie i egzemy.
Inne nazwy
Substancja ta występuje pod wieloma innymi nazwami, np. Phenoxethol, Phenoxyethanolum, phenoxytol, 2-phenoxyethanol, ethylene glycol monophenyl ether i wiele innych. Opis na Wikipedia.
15. Laurylosiarczan sodu
To z kolei środek powierzchniowo czynny, emulgator i detergent. Jest substancją spieniającą. Jest obecny w niemal każdym kosmetyku, który ma się pienić czyli w większości szamponów, środków do kąpieli, a także w pastach do zębów. Pozyskiwany jest z kokosów, ale to związek syntetyczny. Problemem w tym przypadku jest zanieczyszczenie go w czasie produkcji rakotwórczym produktem ubocznym.
Szkodliwość
Prawdopodobnie ma związek z podrażnieniami oczu, skóry i błon śluzowych np. jamy ustnej. Może też powodować zaburzenia hormonalne, kłopoty z rozrodczością i rozwojem. Uważa się, że ma toksyczne działanie na narządy i jest neurotoksyczny. Podobnie jak PEG sprawia, że skóra staje się przepuszczalna dla szkodliwych substancji.
Inne nazwy
Ten związek również występuje pod wieloma innymi nazwami np. sodium sulfate, sodium lauryl sulfate, sodium dodecyl sulfate, dodecylosiarczan sodu, siarczan dodecylu sodu. Więcej na Wikipedia.
16. EDTA
EDTA to skrót od anglojęzycznej nazwy tego związku. Jest to substancja pochodzenia syntetycznego. W branży kosmetycznej jest stosowana jako konserwant i stabilizator zapobiegający zmianom cech produktów. Chroni także produkt przed bakteriami i grzybami. Znajduje się w takich kosmetykach jak kremy, żele pod prysznic, błyszczyki, kremy do opalania oraz szampony.
Szkodliwość
W większym stężeniu EDTA może wywołać podrażnienia skóry i błon śluzowych. Szczególnie niebezpieczny jest rozproszony w powietrzu – może powodować kaszel, duszności czy nieżyt spojówek. Nie należy stosować kosmetyków z EDTA używając jednocześnie leków zawierających metale ciężkie. EDTA ma bowiem silne działanie je wiążące. Lepiej unikać tego związku również podczas kuracji antybiotykowej. Często bywa też zanieczyszczony i może być rakotwórczy.
Inne nazwy
EDTA znajduje się na etykietach kosmetyków również pod nazwami: EtylenoDiaminoTetraAcetic, tetrasodium EDTA, wersenian czterosodowy, wersenian dwusodowy oraz disodium EDTA. Inne na Wikipedia.
17. Dwutlenek tytanu
Jest białym, bezzapachowym proszkiem i pigmentem mineralnym. Środkiem tym barwi się różne produkty, nie tylko kosmetyki, ale i detergenty czy produkty spożywcze. W kosmetyce wykorzystywany szczególnie do produkcji kremów do opalania.
Szkodliwość
Oficjalnie uznawany jest za nieszkodliwy, nawet nie jest niebezpieczny wg kryteriów UE. Jednak badania przeprowadzone przez niezależne media, przeczą temu. Wg wyników tych badań, związek ten przenika do błon komórkowych i jądrowych, powodując uszkodzenia struktur DNA. Może też przyczyniać się do powstawania nowotworów, a także jest neurotoksyczny i może doprowadzić nawet do neurodegeneracji.
Inne nazwy
Inne nazwy dwutlenku tytanu to: biel tytanowa, żelatyna tytanowa, Titanium dioxide, ditlenek tytanu, a także nazwa kodowana CI 77891. Więcej na Wikipedia.
18. Trietanoloamina (TEA)
To silna zasada powstająca w wyniku reakcji tlenku etylenu z wodnym roztworem amoniaku. Jest to związek bezbarwny, ale może wydawać się żółtawy, ponieważ bywa zanieczyszczony. Jest wykorzystywany w produkcji wielu kosmetyków, na przykład oczyszczających kremów i mleczek, płynów do skóry, żeli do oczu, środków nawilżających, szamponów, pianek do golenia, itp.
Szkodliwość
Może powodować alergie. Badania na myszach wykazały działanie rakotwórcze, ale nie ma badań na ludziach, które by to potwierdzały.
Inne nazwy
Inne nazwy tej substancji to: Trolamina, TEOA, 2,2 ‘2’ ‘ – nitrilotriethanol, Triethylolamine lub Tris (2-hydroksyetylo) amina. Dalsze informacje na Wikipedia.
19. Toluen
To bezbarwna, lotna ciecz o charakterystycznym zapachu. W wielu właściwościach przypomina benzen. Często można go spotkać w składzie zmywaczy do paznokci.
Szkodliwość
Jest to substancja szkodliwa dla układu oddechowego, a także dla wielu innych układów, nerek i wątroby. W większych stężeniach może powodować podrażnienia oczy, skóry, bóle głowy. Może też obniżać zdolność uczenia się i mieć działanie neurotoksyczne. U kobiet narażonych na działanie tego związku częściej obserwowane są poronienia.
Inne nazwy
Inaczej toluen jest nazywany metylobenzenem, fenylometanem, difenylometanem, Retinaphthą lub Anisenem. Więcej na Wikipedia.
20. Filtry UV/benzofenon
Filtry UV stosowane są we wszelkich kremach do opalania czy kremach ochronnych przed szkodliwym działaniem słońca. Mimo to są to również substancje szkodliwe.
Szkodliwość
W 2013 r. benzofenon został uznany przez IARC za potencjalnie rakotwórczy. Może zaburzać równowagę hormonalną i wywoływać reakcje alergiczne.
Inne nazwy
Inne nazwy tych substancji to: difenylometan, Diphenylmethanon, benzoylbenzene, metoksycynamonian etyloheksylu, oktylometoksycynamonian i wiele innych. Więcej na Wikipedia. Do pobrania i wydrukowania lista filtrów UV dopuszczonych w UE: pobierz PDF.
Substancji szkodliwych w kosmetykach jest bardzo dużo, może nawet więcej niż w jedzeniu. Warto więc czytać również składy kosmetyków i zwracać uwagę na nieznane nazwy substancji. Ze względu na mnogość nazw i języków, w jakich można podawać nazwy substancji, producenci potrafią skrzętnie ukryć składniki nawet bardzo szkodliwe. Lepiej unikać kosmetyków zawierających te substancje. Warto sięgnąć po kosmetyki naturalne, które nie zawierają szkodliwych związków syntetycznych. Chemia dzisiaj jest wszędzie, nie da się całkiem jej ustrzec, ale warto chociaż próbować minimalizować ilość dostarczanej do organizmu chemii nie tylko w jedzeniu, ale również w kosmetykach.
